Communiceren

Jung en het bedrijfsverhaal.

17 december 2021

Analytische Psychologie is een door Carl Gustav Jung ontwikkelde vorm van psychotherapie. Vrij vertaalt even wat handig is om er in deze context even over te weten; Het kenmerkt zich door een focus op de rol van symbolische ervaringen in het menselijk leven naast de bewuste ervaringen. Jung stelt dat mensen ook beïnvloed worden door factoren die buiten hun persoonlijke ervaring liggen. Dat veel dingen ook onbewust gebeuren. En dat we soms maar een deel van iets zien, bij onszelf en ook bij een ander.

We bekijken de dingen door onze eigen bril, die gekleurd is door onze persoonlijke overtuigingen en ervaringen. Zo zijn we dus allemaal heel verschillend. Maar we hebben ook veel dingen gemeen. Dingen die over de hele wereld hetzelfde zijn, bij iedereen.

Archetypen

Het concept van archetypen is in het vroegste werk van Jung al te vinden. Als een soort ‘types’ met die we overal ter wereld (her)kennen, rondom bepaalde universele gebeurtenissen in het leven. Zoals bijv. de Held, die wil winnen en zijn eigen weg wil gaan. Onderweg wordt hij ook met zijn angsten geconfronteert, maar uiteindelijk overleeft hij de dingen die hij tegen komt en overwint hij de onmogelijke opgaves. Hij maakt zich na de overwinning groot en juicht. De Verzorger, die erg vrijgevig is en zichzelf vaak opoffert om anderen te helpen. Iemand die je je wel voor kan stellen terwijl hij of zij knielt, een knikje met het hoofd geeft of met uitgestrekte armen of open handen staat richting de ander.

Dit soort karakters roepen – naast een beeld – ook een gevoel bij ons op. Het feit dat we ons als persoon allemaal universele gebeurtenissen, met bijbehorende typetjes en kenmerken kunnen visualiseren (en ons ermee kunnen identificeren), wordt vooral in de kunst, film en in reclame – door de makers – goed benut. Maar we zien Archetypen & Persona’s ook regelmatig binnen een organisatie voorbijkomen bij o.a.:

  • Het ontwikkelen van een merkidentiteit; Wie zijn we, als we kijken naar ons bedrijf alsof het een persoon is? Welk karakter heeft ons merk? Met welke eigenschappen onderscheiden we ons van anderen?
  • Communicatie en contentmarketing; Welke waarden vinden we belangrijk? Hoe komt dit tot uiting? Hoe brengen we dit over? 
  • Organisatieontwikkeling; door duidelijk te zijn over ‘Wie je bent’ & ‘Wat je belangrijk vindt’. Én (vaak de grootste uitdaging) om hier vervolgens ook daadwerkelijk naar te handelen.

Door zowel je merk als je doelgroepen weer te geven in types en bijbehorende karaktereigenschappen, geeft dit je als interne organisatie niet alleen handvatten voor een gesprek erover, maar geeft het je ook richting bij het maken van keuzes over content en overige externe communicatie. 

Organisatieontwikkeling en de bedrijfsstrategie? Of individuele persoonlijke ontwikkeling en jouw pad? Alles wat hier is beschreven is ook (anders, maar soort van hetzelfde) van toepassing op individuele persoonlijke ontwikkeling. Daarover zal ik later een aparte blog schrijven. Maar je zou dit artikel ook alvast – nogmaals – door die bril kunnen bekijken.

Een goed verhaal…

Het voelt dan alsof de dingen gewoon kloppen; Hoe het is om ergens te werken. Hoe je het ervaart om daar te zijn. En alles wat je erover leest of ziet. Het lijkt ‘vanzelf’, terwijl daar altijd veel werk van de interne organisatie en/of de afdeling communicatie aan vooraf is gegaan.

Het resultaat is dan; Een geheel dat logischerwijs ontstaat, dat goed voelt voor de ontvanger. Een verhaal, ondersteund door beeld dat we er dus ook wel logisch bij vinden passen. Een gevoel dat mensen van binnen ook herkennen.

De dingen die ‘gewoon kloppen’, die gewoon goed voelen, zonder nou perse heel erg op te vallen. Je herkent ze en weet waar ze bij horen… zonder dat je je er heel bewust van bent waardoor dat nou eigenlijk precies komt. Binnen het werkveld noemen we dit branding. Daaronder vallen alle activiteiten & contacten met klanten, medewerkers, potentiele opdrachtgevers, etc. Die erop gericht zijn om het merk (anders) te positioneren in de markt. Bij ‘branding’ heeft dit alles als doel dat mensen zich met het merk kunnen (gaan) indentificeren. Wat zoveel wil zeggen als dat mensen het gaan zien als een stevig staand merk, het omarmen, er fan van zijn etc.

…vertelt zichzelf

Dat gebeurt niet letterlijk – als in dat mensen praten over dat ze fan zijn van een bedrijf – (al komt dat natuurlijk op social media ook wel voor). Maar hoe ik het hier nu bedoel is: Dat iemand praat met een ander over zijn/haar prettige ervaring met een organisatie, het vertrouwen dat ze hebben in dat bedrijf en hoe zijn het werk doen, dat mensen weten dat ze er op kunnen bouwen, dat het prettig (samen)werken is, dat sommige dingen echt ’typisch’ dat bedrijf is volgens hen, etc. Kortom: dat mensen echt een merkambassadeur zijn geworden; tevreden en loyale klanten die anderen wijzen op de kwaliteiten van dit merk.

Met Jacklin heeft Rijnboutt de start gemaakt met het professionaliseren van haar PR&Communicatie. In de voorbije 5 jaar heeft Jacklin daarin een cruciale rol gespeeld en ontpopte ze zich tot een ware 'ideeenmachine'. Zo heeft zij een bepalende invloed gehad op de succesvolle koers van het ontwerpbureau. Jacklin is enthousiast, betrokken en ook als persoon heel prettig om mee samen te werken.

Frederik Vermeesch

Architect, Partner en Creatief directeur